ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸਲ ਜਮ ਦੂਤ ਕੌਣ ਹੋਂਦੇ ਹਨ॥

ਪੰਜਾਬ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਐਤਵਾਰ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸੁਵਖਤੇ ਸੁਵਖਤੇ ਪਿੰਡ ਤੂੰ ੨੦ ਕੋ ਕਿਲੋ ਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪੈਂਦੇ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਸਾਹਿਬ ਚਲੇ ਜਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸੀ॥ਇਸ਼ਨਾਨ ਪਾਣੀ ਕਰ ਕੀਰਤਨ ਸੁਣਨਾ ਅਤੇ ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ ਕਰਕੇ ਆਉਂਦੇ ਵੇਲੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਵਿਚ ਬਣੀ art gallery ਵਿਚ ਚਲੇ ਜਾਣਾ॥ਉਥੇ ਅਰਦਾਸ ਨੂੰ ਚਿਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ॥
ਜੋ ਮੈ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਉਂਦਾ ਹਾਂ ਉਹ ਹੈ ਉਥੇ ਇਕ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਮਾੜੇ ਕਰਮਾ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜਮ ਦੂਤ ਕਿਵੇਂ ਸਜਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਚਿਤਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ॥ਨਾਲ ਨਾਲ ਕਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀਆ ਪੰਗਤੀਆ ਲਿਖਿਆ ਹਨ॥
ਜਿਵੇ-ਜੋਇ ਦੂਤ ਮੋਹਿ ਬਹੁਤੁ ਸੰਤਾਵਤ ਤੇ ਭਇਆਨਕ ਭਇਆ ॥
ਪਰ ਆਉ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸਿਸ ਕਰੀਏ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸਲ ਜਮ ਦੂਤ ਕੌਣ ਹੋਂਦੇ ਹਨ॥
ਕਬੀਰ ਜੀ ਆਪਣੇ ਇਕ ਸਲੋਕ ਵਿਚ ਆਖਦੇ ਹਨ॥
ਕਬੀਰ ਮੇਰੀ ਬੁਧਿ ਕਉ ਜਮੁ ਨ ਕਰੈ ਤਿਸਕਾਰ ॥
ਜਿਨਿ ਇਹੁ ਜਮੂਆ ਸਿਰਜਿਆ ਸੁ ਜਪਿਆ ਪਰਵਿਦਗਾਰ ॥੧੪੦॥
ਹੁਣ ਰਤਾ ਕੋ ਗੌਰ ਕਰੋ ਕਬੀਰ ਜੀ ਨੇ ਜਮਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਹੀ ਬੁਧ(ਸੁਰਤ) ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ॥ਹੁਣ ਇਹ ਗੱਲ ਤਾ ਭਲੀ ਭਾਂਤ ਸਭ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕੇ ਸੁਰਤ (ਬੁਧ) ਤਦ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਵਿਚ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦ ਤੱਕ ਜੀਵ ਦੇ ਸਵਾਸ ਚਲਦੇ ਹਨ॥ਹੁਣ ਇਕ ਗੱਲ ਤਾ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਗਈ ਕੇ ਇਹ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਚ ਆਏ ਜਮ ਕੋਈ ਮਰਨ ਤੂੰ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਹਨ॥
ਗੁਰਬਾਣੀ ਇਹਨਾਂ ਜਮ ਦੂਤਾਂ ਬਾਰੇ ਆਖਦੀ ਹੈ॥
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਮੋਹ ਅਪਤੁ ਪੰਚ ਦੂਤ ਬਿਖੰਡਿਓ ॥
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਮੋਹ ਅਹੰਕਾਰ ਹੀ ਅਸਲ ਜਮ ਦੂਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੂੰ ਅਸੀਂ ਬਚਣਾ ਹੈ॥
ਇਸੇ ਸਿਧਾਂਤ ਉਤੇ ''ਕਰਮੀ ਆਪੋ ਆਪਣੀ'' ਦਾ ਮੁਢਲਾ ਗੁਰਮਤਿ ਸਿਧਾਂਤ ਖੜਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਫਲ ਸਰੂਪ ਹੀ
ਧਰਮੁ ਧੀਰਾ ਕਲਿ ਅੰਦਰੇ ਇਹੁ ਪਾਪੀ ਮੂਲਿ ਨ ਤਗੈ ॥
ਅਹਿ ਕਰੁ ਕਰੇ ਸੁ ਅਹਿ ਕਰੁ ਪਾਏ ਇਕ ਘੜੀ ਮੁਹਤੁ ਨ ਲਗੈ ॥
ਦਾ ਨਿਰਣਾਇਕ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਖੜੀ ਹੈ॥
ਧੰਨਵਾਦ