ਫਰੀਦਾ ਰਾਤੀ ਵਡੀਆਂ ਧੁਖਿ ਧੁਖਿ ਉਠਨਿ ਪਾਸ ॥
ਧਿਗੁ ਤਿਨ੍ਹਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਜਿਨਾ ਵਿਡਾਣੀ ਆਸ ॥੨੧॥
ਸੇਖ ਸਾਬ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਸਿਆਲ ਦੀਆ ਰਾਤਾ ਬਹੁਤ ਲੰਮੀਆ ਹੋਂਦੀਆ ਹਨ ਤੇ ਸਉ ਸਉ ਕੇ ਪਾਸੇ ਵੀ ਦੁਖਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ॥ ਇਹਨੀ ਲੰਮੀ ਰਾਤ ਜੋ ਪਰਾਏ(ਦੂਜੇ ਭਾਉ) ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ ਕਢ ਦੇਣ ਉਹਨਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਘਣਤਾ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਹੈ॥
ਇਹ ਤਾ ਸਨ ਅਖਰੀ ਅਰਥ ਪਰ ਜਿਸ ਲੰਮੀ ਰਾਤ ਦੀ ਸੇਖ ਸਾਬ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਓਹ ਹੈ ਇਹ ਮਨੁਖੀ ਦੇਹ ਵਿਚਲਾ ਜੀਵਨ ਜੋ ਜੀਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥
ਮਹਲਾ ੨ ਇਸੇ ਤਰਜ ਉਤੇ ਹਲੂਣਾ ਦਿੰਦੇ ਆਖਦੇ ਹਨ ..''
ਰਾਤਿ ਕਾਰਣਿ ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ ਭਲਕੇ ਚਲਣੁ ਹੋਇ ॥
ਨਾਨਕ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲਈ ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਵਾ ਹੋਇ ॥੨॥
ਹੁਣ ਜੇ ''ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ'' ਪਦ ਦੀ ਸਮਝ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾ ''ਧਿਗੁ ਤਿਨ੍ਹਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਜਿਨਾ ਵਿਡਾਣੀ ਆਸ॥ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸਮਝ ਆ ਜਾਵੇਗਾ॥
ਤੇ ''ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ'' ਲਈ ਮਹਲਾ ੫ ਕੋਲੋ ਜਾ ਕੇ ਪੁਛਣ ਤੇ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ...
ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਖੋਜਿਆ ਨਾਮੈ ਬਿਨੁ ਕੂਰੁ ॥
ਜੀਵਨ ਸੁਖੁ ਸਭੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਪ੍ਰਭ ਮਨਸਾ ਪੂਰੁ ॥
ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਾਫ਼ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕੇ ''ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ'' ਸਭ ਕੂੜ ਰੂਪ ਹੈ ,ਜੇ ਕੁਝ ਸਚਨਾ ਹੈ ਤਾ ਓਹ ਹੈ ਇਕ ਸਚੇ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਾਮੁ ਉਸ ਤੂ ਬਿਨਾ ਸਭ ਧਿਰਗ ਹੈ॥
ਧਿਗੁ ਤਿਨ੍ਹਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਜਿਨਾ ਵਿਡਾਣੀ ਆਸ ॥੨੧॥
ਸੇਖ ਸਾਬ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਸਿਆਲ ਦੀਆ ਰਾਤਾ ਬਹੁਤ ਲੰਮੀਆ ਹੋਂਦੀਆ ਹਨ ਤੇ ਸਉ ਸਉ ਕੇ ਪਾਸੇ ਵੀ ਦੁਖਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ॥ ਇਹਨੀ ਲੰਮੀ ਰਾਤ ਜੋ ਪਰਾਏ(ਦੂਜੇ ਭਾਉ) ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿਚ ਕਢ ਦੇਣ ਉਹਨਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਘਣਤਾ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਹੈ॥
ਇਹ ਤਾ ਸਨ ਅਖਰੀ ਅਰਥ ਪਰ ਜਿਸ ਲੰਮੀ ਰਾਤ ਦੀ ਸੇਖ ਸਾਬ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਓਹ ਹੈ ਇਹ ਮਨੁਖੀ ਦੇਹ ਵਿਚਲਾ ਜੀਵਨ ਜੋ ਜੀਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ॥
ਮਹਲਾ ੨ ਇਸੇ ਤਰਜ ਉਤੇ ਹਲੂਣਾ ਦਿੰਦੇ ਆਖਦੇ ਹਨ ..''
ਰਾਤਿ ਕਾਰਣਿ ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ ਭਲਕੇ ਚਲਣੁ ਹੋਇ ॥
ਨਾਨਕ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲਈ ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਵਾ ਹੋਇ ॥੨॥
ਹੁਣ ਜੇ ''ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ'' ਪਦ ਦੀ ਸਮਝ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾ ''ਧਿਗੁ ਤਿਨ੍ਹਾ ਦਾ ਜੀਵਿਆ ਜਿਨਾ ਵਿਡਾਣੀ ਆਸ॥ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸਮਝ ਆ ਜਾਵੇਗਾ॥
ਤੇ ''ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ'' ਲਈ ਮਹਲਾ ੫ ਕੋਲੋ ਜਾ ਕੇ ਪੁਛਣ ਤੇ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ...
ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਖੋਜਿਆ ਨਾਮੈ ਬਿਨੁ ਕੂਰੁ ॥
ਜੀਵਨ ਸੁਖੁ ਸਭੁ ਸਾਧਸੰਗਿ ਪ੍ਰਭ ਮਨਸਾ ਪੂਰੁ ॥
ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਾਫ਼ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕੇ ''ਧਨੁ ਸੰਚੀਐ'' ਸਭ ਕੂੜ ਰੂਪ ਹੈ ,ਜੇ ਕੁਝ ਸਚਨਾ ਹੈ ਤਾ ਓਹ ਹੈ ਇਕ ਸਚੇ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਨਾਮੁ ਉਸ ਤੂ ਬਿਨਾ ਸਭ ਧਿਰਗ ਹੈ॥
No comments:
Post a Comment