ਨਾਤੀ ਧੋਤੀ ਸੰਬਹੀ ਸੁਤੀ ਆਇ ਨਚਿੰਦੁ ॥
ਫਰੀਦਾ ਰਹੀ ਸੁ ਬੇੜੀ ਹਿੰਙੁ ਦੀ ਗਈ ਕਥੂਰੀ ਗੰਧੁ ॥੩੩॥
ਸੇਖ ਸਾਬ ਸਿਰਫ ਧਾਰਮਿਕ ਅਖਵਾਣ ਦੇ ਇਕ ਮੁਢਲੇ ਤੱਤ ਉਤੇ ਵਿਅੰਗ ਕਰਦੇ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਕੰਤ ਕਰਤਾਰ ਨੂ ਮਿਲਣ ਲਈ ਜੀਵ ਇਸਤਰੀ ਨੇ ਦੇਹ ਦਾ ਤਾ ਪੂਰਾ ਸਿਂਗਾਰ ਕੀਤਾ ਪਰ ਸੁਰਤ ਪਖੋ ਸੁਤੀ ਰਹੀ॥
ਭਾਵ...
ਮਾਥੇ ਤਿਲਕੁ ਹਥਿ ਮਾਲਾ ਬਾਨਾਂ ॥
ਲੋਗਨ ਰਾਮੁ ਖਿਲਉਨਾ ਜਾਨਾਂ '''
ਅਗੇ ਸੇਖ ਸਾਬ ਆਖਦੇ ਹਨ ਇਹ ਤਾ ਇੰਜ ਹੋਇਆ ਕੇ ਕਸਤੂਰੀ ਵਾਲੀ ਸੁਗੰਧ ਤਾ ਉਡ ਗਈ ਤੇ ਇਹ ਕੇਵਲ ਹਿਙ ਦੀ ਦੁਰਗੰਧ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੋ ਰਹ ਗਈ॥
ਭਾਵ ਬਾਹਰੀ ਦਿਖਾਵੇ ਦੀ ਦੁਰਗੰਧ ਹਿਙ ਦੀ ਗੰਧ ਵਾਂਗ ਇੰਨੀ ਤੇਜ ਹੋਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਇਹ ਅੰਦਰੋ ਆਉਂਦੀ ਕਸਤੂਰੀ ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਉਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ॥
ਇਸਲਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਪਹਲਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ,,
ਪ੍ਰਥਮੇ ਮਨੁ ਪਰਬੋਧੈ ਅਪਨਾ ਪਾਛੈ ਅਵਰ ਰੀਝਾਵੈ ॥
ਰਾਮ ਨਾਮ ਜਪੁ ਹਿਰਦੈ ਜਾਪੈ ਮੁਖ ਤੇ ਸਗਲ ਸੁਨਾਵੈ ॥
ਸਭ ਤੂ ਪਹਲਾ ਮਨ ਦਾ ਸਿਂਗਾਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਹੈ ਦੇਹ ਤਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਹੁਕਮ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਜਾਣੀ ਹੈ॥
ਅਚਾਰਵੰਤਿ ਸਾਈ ਪਰਧਾਨੇ ॥ ਸਭ ਸਿੰਗਾਰ ਬਣੇ ਤਿਸੁ ਗਿਆਨੇ ॥
ਸਾ ਕੁਲਵੰਤੀ ਸਾ ਸਭਰਾਈ ਜੋ ਪਿਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਸਵਾਰੀ ਜੀਉ ॥
ਫਰੀਦਾ ਰਹੀ ਸੁ ਬੇੜੀ ਹਿੰਙੁ ਦੀ ਗਈ ਕਥੂਰੀ ਗੰਧੁ ॥੩੩॥
ਸੇਖ ਸਾਬ ਸਿਰਫ ਧਾਰਮਿਕ ਅਖਵਾਣ ਦੇ ਇਕ ਮੁਢਲੇ ਤੱਤ ਉਤੇ ਵਿਅੰਗ ਕਰਦੇ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਕੰਤ ਕਰਤਾਰ ਨੂ ਮਿਲਣ ਲਈ ਜੀਵ ਇਸਤਰੀ ਨੇ ਦੇਹ ਦਾ ਤਾ ਪੂਰਾ ਸਿਂਗਾਰ ਕੀਤਾ ਪਰ ਸੁਰਤ ਪਖੋ ਸੁਤੀ ਰਹੀ॥
ਭਾਵ...
ਮਾਥੇ ਤਿਲਕੁ ਹਥਿ ਮਾਲਾ ਬਾਨਾਂ ॥
ਲੋਗਨ ਰਾਮੁ ਖਿਲਉਨਾ ਜਾਨਾਂ '''
ਅਗੇ ਸੇਖ ਸਾਬ ਆਖਦੇ ਹਨ ਇਹ ਤਾ ਇੰਜ ਹੋਇਆ ਕੇ ਕਸਤੂਰੀ ਵਾਲੀ ਸੁਗੰਧ ਤਾ ਉਡ ਗਈ ਤੇ ਇਹ ਕੇਵਲ ਹਿਙ ਦੀ ਦੁਰਗੰਧ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੋ ਰਹ ਗਈ॥
ਭਾਵ ਬਾਹਰੀ ਦਿਖਾਵੇ ਦੀ ਦੁਰਗੰਧ ਹਿਙ ਦੀ ਗੰਧ ਵਾਂਗ ਇੰਨੀ ਤੇਜ ਹੋਂਦੀ ਹੈ ਕੇ ਇਹ ਅੰਦਰੋ ਆਉਂਦੀ ਕਸਤੂਰੀ ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਉਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ॥
ਇਸਲਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਪਹਲਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ,,
ਪ੍ਰਥਮੇ ਮਨੁ ਪਰਬੋਧੈ ਅਪਨਾ ਪਾਛੈ ਅਵਰ ਰੀਝਾਵੈ ॥
ਰਾਮ ਨਾਮ ਜਪੁ ਹਿਰਦੈ ਜਾਪੈ ਮੁਖ ਤੇ ਸਗਲ ਸੁਨਾਵੈ ॥
ਸਭ ਤੂ ਪਹਲਾ ਮਨ ਦਾ ਸਿਂਗਾਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਭਿਆਸ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਹੈ ਦੇਹ ਤਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਹੁਕਮ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਜਾਣੀ ਹੈ॥
ਅਚਾਰਵੰਤਿ ਸਾਈ ਪਰਧਾਨੇ ॥ ਸਭ ਸਿੰਗਾਰ ਬਣੇ ਤਿਸੁ ਗਿਆਨੇ ॥
ਸਾ ਕੁਲਵੰਤੀ ਸਾ ਸਭਰਾਈ ਜੋ ਪਿਰਿ ਕੈ ਰੰਗਿ ਸਵਾਰੀ ਜੀਉ ॥
No comments:
Post a Comment