ਫਰੀਦਾ ਥੀਉ ਪਵਾਹੀ ਦਭੁ ॥ ਜੇ ਸਾਂਈ ਲੋੜਹਿ ਸਭੁ ॥
ਇਕੁ ਛਿਜਹਿ ਬਿਆ ਲਤਾੜੀਅਹਿ ॥ ਤਾਂ ਸਾਈ ਦੈ ਦਰਿ ਵਾੜੀਅਹਿ ॥੧੬॥
ਫਰੀਦ ਸਾਬ ਸਮਝਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਜੇ ਸਾਹਿਬ ਨੂ ਘਟ ਘਟ ਵਿਚ ਦੇਖਣ ਦੀ ਚਾਹਨਾ ਹੈ ਤਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂ ਰਸਤੇ ਉਤੇ ਉਗੇ ਦਭੁ(ਘਾਹ) ਵਰਗਾ ਕਰ ਲੈ ਭਾਵ ਜਿਵੇ ਇਕ ਬੂਟੇ ਨੂ ਪੁਟਣ ਲਈ ਦੂਜੇ ਤਾਈ ਪੈਰ ਧਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਇਕ ਬੂਟਾ ਤਾ ਪੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੂਜਾ ਪੁਟਣ ਵੇਲੇ ਪੈਰ ਹੇਠਾ ਲਤਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ॥
ਸੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਬੰਦਗੀ ਕਰ ਇਕ ਅਵਗੁਣ ਮਰਨ ਨਾਲ ਦੂਜਾ ਖੁਦ ਬਰ ਖੁਦ ਮਰ ਜਾਵੇ ਤਾ ਕੀਤੇ ਤੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰ ਉਤੇ ਪਰਵਾਨ ਹੋਵੇਗਾ॥
ਕਬੀਰ ਜੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਇਕ ਸਲੋਕ ਵਿਚ ਕੁਝ ਰਲਦੀ ਮਿਲਦੀ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਦੇ ਹਨ...
ਕਬੀਰ ਏਕ ਮਰੰਤੇ ਦੁਇ ਮੂਏ ਦੋਇ ਮਰੰਤਹ ਚਾਰਿ॥
ਚਾਰਿ ਮਰੰਤਹ ਛਹ ਮੂਏ ਚਾਰਿ ਪੁਰਖ ਦੁਇ ਨਾਰਿ॥੯੧॥
ਕਬੀਰ ਜੀ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਇਕ ਮਨ ਮਾਰਨ ਨਾਲ(ਭਾਵ ਮਨ ਦੀਆ ਮਾੜੀਆ ਪਰਵਿਰਤੀਆ ਦੂਰ ਕਰਨ ਨਾਲ)ਪਹਲਾ ਆਸਾ ਤੇ ਤਿਰਸਨਾ ਦੀ ਪਰਵਿਰਤੀ ਮਰ ਗਈ॥ ਇਹਨਾ ਦੋ ਦੇ ਮਰਣ ਨਾਲ ਚਾਰ (ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਤੇ ਮੋਹ)ਮਰ ਗਏ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਇਕ ਮਨ ਮਾਰਨ ਨਾਲ ਕੁਲ ਛੇ ਮਾਰੇਗੇ ਜਿਨਾ ਵਿਚ ਚਾਰ ਪੁਰਖ ਹਨ(ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਤੇ ਮੋਹ) ਤੇ ਦੋ ਨਾਰਾ (ਆਸਾ ਅਤੇ ਤਿਰਸਨਾ) ਹਨ॥
ਜੇ ਦੋਵੇ ਸਲੋਕਾ ਦਾ ਸਾਰ ਕਢਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾ ਜਪੁ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ....
==>ਮਨਿ ਜੀਤੈ ਜਗੁ ਜੀਤੁ<==
ਮਹਲਾ ੩ ਤਾ ਹੋਰ ਜੋਰ ਦੇਕੇ ਸਮਝਾਂਦੇ ਹਨ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪਣਾ ਮਨੁ ਮਾਰਿਆ ਸਬਦਿ ਕਸਵਟੀ ਲਾਇ ॥
ਮਨ ਹੀ ਨਾਲਿ ਝਗੜਾ...ਮਨ ਹੀ ਨਾਲਿ ਸਥ.. ਮਨ ਹੀ ਮੰਝਿ ਸਮਾਇ ॥
ਸੋ ਮਨ ਨੂ ਨਿਵਾਣਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰ ਉਤੇ ਪਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲਣੀ ਹੈ॥ਇਸੇ ਨਿਮਾਨਤਾ ਵਿਚ ਆਕੇ ਮਹਲਾ ੫ ਨੇ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਇਕ ਅਰਜੋਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ..''ਨਾਨਕੁ ਗਰੀਬੁ ਬੰਦਾ ਜਨੁ ਤੇਰਾ ॥ ਰਾਖਿ ਲੇਇ ਸਾਹਿਬੁ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ॥
ਇਕੁ ਛਿਜਹਿ ਬਿਆ ਲਤਾੜੀਅਹਿ ॥ ਤਾਂ ਸਾਈ ਦੈ ਦਰਿ ਵਾੜੀਅਹਿ ॥੧੬॥
ਫਰੀਦ ਸਾਬ ਸਮਝਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਜੇ ਸਾਹਿਬ ਨੂ ਘਟ ਘਟ ਵਿਚ ਦੇਖਣ ਦੀ ਚਾਹਨਾ ਹੈ ਤਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂ ਰਸਤੇ ਉਤੇ ਉਗੇ ਦਭੁ(ਘਾਹ) ਵਰਗਾ ਕਰ ਲੈ ਭਾਵ ਜਿਵੇ ਇਕ ਬੂਟੇ ਨੂ ਪੁਟਣ ਲਈ ਦੂਜੇ ਤਾਈ ਪੈਰ ਧਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਇਕ ਬੂਟਾ ਤਾ ਪੁਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੂਜਾ ਪੁਟਣ ਵੇਲੇ ਪੈਰ ਹੇਠਾ ਲਤਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ॥
ਸੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਬੰਦਗੀ ਕਰ ਇਕ ਅਵਗੁਣ ਮਰਨ ਨਾਲ ਦੂਜਾ ਖੁਦ ਬਰ ਖੁਦ ਮਰ ਜਾਵੇ ਤਾ ਕੀਤੇ ਤੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰ ਉਤੇ ਪਰਵਾਨ ਹੋਵੇਗਾ॥
ਕਬੀਰ ਜੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਇਕ ਸਲੋਕ ਵਿਚ ਕੁਝ ਰਲਦੀ ਮਿਲਦੀ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਦੇ ਹਨ...
ਕਬੀਰ ਏਕ ਮਰੰਤੇ ਦੁਇ ਮੂਏ ਦੋਇ ਮਰੰਤਹ ਚਾਰਿ॥
ਚਾਰਿ ਮਰੰਤਹ ਛਹ ਮੂਏ ਚਾਰਿ ਪੁਰਖ ਦੁਇ ਨਾਰਿ॥੯੧॥
ਕਬੀਰ ਜੀ ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ ਕੇ ਇਕ ਮਨ ਮਾਰਨ ਨਾਲ(ਭਾਵ ਮਨ ਦੀਆ ਮਾੜੀਆ ਪਰਵਿਰਤੀਆ ਦੂਰ ਕਰਨ ਨਾਲ)ਪਹਲਾ ਆਸਾ ਤੇ ਤਿਰਸਨਾ ਦੀ ਪਰਵਿਰਤੀ ਮਰ ਗਈ॥ ਇਹਨਾ ਦੋ ਦੇ ਮਰਣ ਨਾਲ ਚਾਰ (ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਤੇ ਮੋਹ)ਮਰ ਗਏ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾ ਇਕ ਮਨ ਮਾਰਨ ਨਾਲ ਕੁਲ ਛੇ ਮਾਰੇਗੇ ਜਿਨਾ ਵਿਚ ਚਾਰ ਪੁਰਖ ਹਨ(ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਲੋਭ ਤੇ ਮੋਹ) ਤੇ ਦੋ ਨਾਰਾ (ਆਸਾ ਅਤੇ ਤਿਰਸਨਾ) ਹਨ॥
ਜੇ ਦੋਵੇ ਸਲੋਕਾ ਦਾ ਸਾਰ ਕਢਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾ ਜਪੁ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ....
==>ਮਨਿ ਜੀਤੈ ਜਗੁ ਜੀਤੁ<==
ਮਹਲਾ ੩ ਤਾ ਹੋਰ ਜੋਰ ਦੇਕੇ ਸਮਝਾਂਦੇ ਹਨ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪਣਾ ਮਨੁ ਮਾਰਿਆ ਸਬਦਿ ਕਸਵਟੀ ਲਾਇ ॥
ਮਨ ਹੀ ਨਾਲਿ ਝਗੜਾ...ਮਨ ਹੀ ਨਾਲਿ ਸਥ.. ਮਨ ਹੀ ਮੰਝਿ ਸਮਾਇ ॥
ਸੋ ਮਨ ਨੂ ਨਿਵਾਣਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰ ਉਤੇ ਪਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲਣੀ ਹੈ॥ਇਸੇ ਨਿਮਾਨਤਾ ਵਿਚ ਆਕੇ ਮਹਲਾ ੫ ਨੇ ਸਾਹਿਬ ਤੱਕ ਇਕ ਅਰਜੋਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ..''ਨਾਨਕੁ ਗਰੀਬੁ ਬੰਦਾ ਜਨੁ ਤੇਰਾ ॥ ਰਾਖਿ ਲੇਇ ਸਾਹਿਬੁ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ॥
No comments:
Post a Comment